|
Genel Bilgiler
|
|---|
|
Programın Tarihçesi Türkiye’de ve evrensel manada dünyanın birçok yerinde tanınan ve kabul gören “Eğitim Tarihi/History of Education” araştırma alanı tarih ve eğitim bilimlerinin kesiştiği noktada yer alan disiplinler arası, müstakil ve özgün bir çalışma alanıdır. Bu alan temelde hem eğitim bilimlerinin hem de tarih biliminin alt alanlarından biridir. Esas olarak tarihsel süreçteki eğitim öğretim olgusunun felsefi ve sosyal temellerinin incelenmesini konu alır. Bunun yanında farklı bilim dallarının kişi, kurum, birikim ve uygulamalarını da ele alır (Felsefe eğitimi tarihi, sosyoloji eğitimi tarihi, tarih eğitimi tarihi, hukuk eğitimi tarihi, tıp eğitimi tarihi, fen bilgisi eğitimi tarihi vb.). İlgilendiği konular ve bilim dalı havzası hayli geniş olan eğitim tarihinin müstakil bir araştırma alanı olarak ele alınması yeni sayılır. Bilim alanlarının iyice birbirinden ayrılması ve çok farklı alt alanlara taksim edilmesinden dolayı eğitim tarihi, bütün bilim dallarının eğitim tarihlerini de kuşatan şemsiye bir alan olarak düşünülebilir. Modernleşmeyle birlikte, sosyal bilimlere metodolojik ve kavramsal bakımdan öncülük eden İngiltere, Almanya, Fransa, Amerika gibi ülkelerde eğitim tarihinin profesyonel bir araştırma alanı haline gelmesi ve yükseköğretimde ders olarak varlığı hakkında yaklaşık yüz yirmi yıllık bir geçmişten söz edilebilir. Öte yandan söz konusu alanın Türkiye’deki gelişim tarihine bakıldığında ise bu alanın ilk defa kurumsal olarak bilim alanında yer edinebilmesi Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi’nin 1964 yılında açılışıyla olmuştur. Bu fakültenin açılışını müteakip “pedagoji tarihi”nin yanında “Türk eğitim tarihi” fakültenin önde gelen derslerinden biri olarak öğretmen yetiştiren kurumlarda okutulmaya başlanmıştır. Hatta Eğitim Bilimleri Fakültesi’nin kurulma amaçları arasında, öğretim ve araştırma görevini yürütmek üzere açılan “Eğitimin Felsefi ve Tarihi Temelleri ve Eğitimin Toplumsal Temelleri” bilim alanları ilk iki sırada yer almıştır. Eğitim fakültesi programları, son 20 yıllık dönemde YÖK tarafından 3 defa köklü değişime uğramıştır. 1998’de eğitim tarihi, eğitim sosyolojisi ve eğitim felsefesi gibi dersler müfredattan çıkarılırken 2006’da yapılan yeniden yapılandırma faaliyetleri çerçevesinde bu dersler bölümlere seçmeli ders olarak yeniden konulmuştur. 2018’de yapılan değişikliği göre ise Türk eğitim tarihi dersi eğitim fakültelerindeki tüm bölümler için zorunlu bir ders olarak programa eklenmiştir. Özellikle Türkiye Cumhuriyeti Yükseköğretim Kurulu (T.C. YÖK) Başkanlığı tarafından yapılan son değişikliklerle birlikte, eğitim tarihi alanının, üniversitelerin tarih bölümlerindeki yerine nazaran, eğitim bilimleri bölümünde daha farklı bir konuma sahip olması sağlanmıştır. Eğitim fakültelerini yeniden yapılandırma çalışmalarını içeren YÖK’ün 15.06.2016 tarihli Yükseköğretim Yürütme Kurulu toplantısında; diğer ana bilim dallarının yanında Eğitimin Felsefi, Sosyal ve Tarihi Temelleri adı verilen yeni bir ana bilim dalı, eğitim bilimleri bölümü çatısı altında ikame edilmiştir. Eğitimin Felsefi, Sosyal ve Tarihi Temelleri alanının müstakil bir araştırma alanı ve bilim dalı olarak gelişip mesafe kat edebilmesi noktasında, söz konusu ana bilim dalının eğitim fakültelerinde aktifleştirilmesi önemli bir husus olarak değerlendirilmektedir.
Kuruluş Amacı ve Tarihi Örgün veya uzaktan eğitim olarak lisansüstü düzeyde tezli/tezsiz yüksek lisans programı ve doktora programını ihtiva edebilen Eğitimin Felsefi, Sosyal ve Tarihi Temelleri Ana Bilim Dalı’nın kuruluş amacı ve gerekçeleri şu şekilde ifade edilebilir: - Tarihsel süreçte bir toplumdaki eğitim öğretim olgusu, eğitim programları ve öğretimi, eğitim yönetimi, politika ve uygulamaları, eğitimin felsefi ve sosyal temellerini lisansüstü düzeyde araştırmak, - Türkiye tarihinde 1857 yılında Maarif-i Umumiye Nezaretinin kuruluşu ile birlikte kurumsal ve merkezi bir yapıya bürünen eğitim sistemi, modern eğitim politika ve uygulamalarını felsefi, sosyal ve tarihi açıdan inceleyerek geçmişten günümüze istifade edilebilir nitelikte tarihi tecrübeden yararlanılabilmesi için veriler sunmak, - Türk eğitim sistemindeki sorunlara felsefi, sosyal ve tarihi bir perspektiften bakış açısı sunmak ve bu sorunlara yönelik çözüm önerileri geliştirmek üzere bilimsel araştırmalar ve toplantılar düzenlemek, - İnsanlık tarihinin başlangıcından bu yana var olmuş medeniyetlerde eğitimin temel karakteristiklerini ve beraberinde Türk eğitim tarihinin temel özelliklerini incelemek ve diğer toplumların eğitim sistemleriyle tarihsel perspektiften karşılaştırmalı felsefi ve sosyolojik analizler yapmak, - Bireylerin dünyada ve Türkiye’de eğitim tarihinin ana evrelerine ilişkin temel bilgileri öğrenerek eğitim-toplum ilişkisini felsefi ve sosyolojik bir bakış açısıyla ele almalarına olanak sağlayacak temel becerileri kazandırmak ve bu konulara ilişkin bilimsel ve akademik çalışmalar yapabilmesine imkan sağlamak, - Lisansüstü düzeyde verilecek yüksek lisans ve doktora eğitimiyle Eğitim Fakültesi güncel programında yer alan eğitim felsefesi, eğitim sosyolojisi, eğitim tarihi derslerini sürdürecek nitelikte akademik personel yetiştirmek, - Bireylere, alana yönelik karşılaşılan sorunları araştırma yöntemlerini kullanarak çözümleyebilme ve alanındaki bilgileri farklı disiplin alanlarından gelen bilgilerle işlevsel olarak bütünleştirip yeni bilgiler oluşturma becerisi kazandırmak, - Bireylerin bu alanda edindiği uzmanlık düzeyindeki kuramsal ve uygulamalı bilgileri kullanmalarına, bu bilgileri geliştirme ve derinleştirmelerine olanak sağlamak, - Bireylerin uzmanlık gerektiren sorunlara nicel ve nitel bilimsel araştırma yöntemlerini kullanarak çözüm önerileri getirme ve alanda yapılacak teorik çalışmaların uygulamaya dönüştürme becerilerini geliştirmek. - Program, temel araştırma yaptırdığı için bireylerin özgür ve özerk düşünmesini sağlamak, - Eğitim, politik karar verme süreci olduğundan bireylerin mevcut politikalara alternatif düşünce geliştirmesini sağlamak gibi amaç ve gerekçelerle 2018 yılında kurulmuştur. Akademik Personel
|